Çamaş'ın tarihi

(bu yazı Çamaş Kaymaklığı web sayfasından alınmıştır)

Çamaş ve yöresi Ordu İlinin eski bir yerleşme bölgesidir. Çamaş yöresi tarihinin M.Ö 3.Yüzyıla kadar indiği bilinmektedir.

Çamaş adı, 1485'lerden evvel Tımar Beyliği yaptığı bilinen Mehmet ÇAMAŞ Bey'in adından dolayı verildiğini tarih kitapları yazar. Çamaş Danişmentli Devletinden sonra Osmanlı Devleti idari teşkilatında asırlarca Ordu İlinin Perşembe, Ulubey Hapsamana, Aybastı bucakları arasında Çamaş Bolaman Nahiyesi adına rastlanmaktadır. Çamaş bu suretle Bolaman'la birlikte 1881 yılına kadar "Çamaş Bolaman Nahiyesi" adıyla bir merkezden idare edilmiştir.

1930 yılında ise Çamaş ayrı bir bucak haline gelmiş ve Ordu Merkez İlçesine bağlanmıştır. 1944 yılında ise köyleriyle birlikte Fatsa ilçesine bağlanarak bucak olmuştur. 1971 yılında Sarıyakup Belediyesi, 14 Şubat 1975 tarihinde Çamaş Belediyesi kurulmuştur. 17 Mart 1985 yılında her iki belediye "ÇAMAŞ BELEDİYESİ" adı altında birleşmesinden sonra 20 Mayıs 1990 tarih ve 20423 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 9 Mayıs 1990 tarih ve 3644 Sayılı Kanunla Çamaş İlçesi adıyla ilçe haline gelmiştir.

ÇAMAŞ'IN TARİHİ

(bu yazı Çamaş Belediyesi web sayfasından alınmıştır)

    Yeni bir ilçe olan Çamaş'ın tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Çamaş yöresi tarihinin M.Ö. 3.yüzyıla kadar indiği yöremizde bulunan bir çok kaya mezarı ile anlaşılmaktadır. Bölgemizde bu güne kadar herhangi bir arkeolojik kazı ve saha incelemesi yapılmadığından yörenin gerçek tarihi yeterli bilgi bulunmamaktadır.Çamaş bölgesinin bilinen en eski tarihi M.Ö. 3.yüzyılda bölgede hüküm sürmüş olan ve başkenti Bolaman olan Pont devletine ait bilgilere dayanmaktadır.Pont devletinin sınırları Bolaman'dan Tokat ve Amasya'ya kadar uzanmaktaydı.Çamaş da bu sınırlar içinde kalmaktadır. M.Ö. 1.yüzyılda kurulan Pont Polemenyum Dükalığı ise sınırlarını Fatsa ve Bolaman'dan itibaren içerilere doğru genişleterek Kelkit vadisini topraklarına katmıştır. (Sıtkı ÇEBİ ,ÇAMAŞIN TARİHİ )

   Osmanlı Döneminde Çamaş: Selçuklu Devletinin dağılması ve Moğul İlhanlı Devletinin gücünün zayıflaması neticesinde Anadolu'da çok sayıda Türk beyliği kurulmuştur.Bu beyliklerden biri olan Danişmend Oğulları Beyliğinin başkenti Tokat'ın Niksar ilçesiydi.Ordu yöresi 14.yy ortalarında bu beylik tarafından Türk iskan alanı haline getirilmiştir.Bu tarihe kadar ordu toprakları ,başkenti Trabzon'da bulunan Rum devletinin egemenliği altında bulunmaktaydı. Ordu yöresi eski adıyla Canik-Bayramlu Kazası 1421 yılında çelebi Mehmet zamanında kesin olarak Osmanlı topraklarına dahil edilmiş ve idari olarak yine aynı statüsünü sürdürmüştür. 14yy da Bu yöreyi fetheden Türkmen Bölüklerinden her biri söz konusu vadilerin birisi içine yerleşmişlerdir.Kıyı şeridinde batıdan doğuya gidilecek olunursa Canik-i Bayram kazasının batıda tabi sınırını meydana getiren Bolaman ırmağı vadisinde Bölük-i Niyabet-i Çamaş'la Karşılaşılıyor. (prof.Dr Bahaeddin YEDİYILDIZ Ordu kazasının Sosyal Tarihi )

   Çamaş 1455-1613 yılları arasında önceleri Bölük-i Niyabet-i Çamaş sonraları ise Nahiye-i Çamaş olarak devam etmiştir.1455 de bölgenin merkezi muhtemelen bir mulazımın görev yaptığı,camiside olan Sakargeriş köyü idi.Daha sonraları merkezin ,kuzeyine düşen ve bugün ilçe merkezinde olan ürmeri ( ürmeli bu günkü örmeli ) köyüne taşınmış ve burası merkez olmuştur. Bu köyün adının köy sakinlerinden 1455 de hayatta olan Tolganın babası Ürmeri´den gelmiş olabileceği düşünülmektedir.(M.G.) Çamaş adının ise ;1485´den evvel tımar beyliği yapmış olduğu tahmin edilen Mehmet ÇAMAŞ´dan dolayı verildiği sanılmaktadır. Osmanlı dönemi boyunca uzun bir süre nahiye olarak kalmış ,sonra köy olmuş daha sonra bucak yapılmıştır. Son olarak´da Sarıyakup bucağı ile birleşmiş ve bir süre sonrada bu günkü idari yapısı olan İlçe olmuştur.

COĞRAFİ YAPI

   İlçemiz Karadeniz bölgesinin orta Karadeniz bölümünde bulunmaktadır.Fatsa ilçesinin bulunduğu kıyı şeridinden kara yolu ile 18 km güneydedir(içeride).Arazi yapısı olarak dağlık bir yapıya sahiptir.Akarsu kenarları hariç hemen hemen hiç düzlük alan yoktur.   İlçemiz Kuzey ve kuzey doğusundan Fatsa,batısından Çatalpınar,Güney ve güney doğusundan ise Gürgentepe ilçeleri ile çevrilidir.Rakım 20 m den başlayıp 900 m kadar çıkar.İlçe merkezinde rakım 550 m dır.Belediyemiz yüz ölçümü 104 km2dır.İlçemiz 40 55 kuzey paraleli ile 37 31 doğu meridyenlerinde bulunmaktadır.

 

ÖNEMLİ AKARSULARIMIZ

   Önemli akarsularımız İlçemizin batı sınırın çizen Bolaman Irmağı ile doğu sınırını çizen ve Bolaman ırmağının bir kolu olan Şahsen deresidir. Bu akarsularımızın bulundukları vadiler tam bir doğa harikasıdır . Gölleri ,şaleleri  ve keşfedilmemiş doğası ile doğa tutkunlarını beklemektedir. bunların dışında  Çavuşbaşı,kestaneyokuşu ,Akköy ve kışlacık dereleri vardır.

 

GELİNKAYASI

   İlçe merkezinde ,merkeze hakim bir tepe üzerinde bulunmaktadır.Burada bakıldığında duvaklı bir gelini andıran kayatik bir oluşum vardır.Buradan bakıldığında Karadeniz adeta ayaklarınızın altındadır.Belediye tarafından konser,festival gibi sosyal faaliyetler için sabit tribün yapılmıştır.Gelin kayanın bulunduğu tepenin batı yamacında bulunan eski taş ocağının bulunduğu yere belediye tarafından yapılan şelale buraya ayrı bir anlam ve görünüm katmıştır.Şelale bölgemizin en büyük yapay şelalesi olma özelliğinden dolayı büyük ilgi görmektedir.

   GELİNKAYA EFSANESİ: Yöremizde Gelinkayası ile ilgili bir efsane anlatılmaktadır;

   Taş kesilme olayına Anadolu'nun hemen hemen her bölgesinde anlatılan efsanelerde rastlanmaktadır.Çamaş'da da bununla ilgili bir efsane anlatılmaktadır.Halk arasında buna Gelinkaya efsanesi denilmektedir.

   Efsaneye göre ;Çok eski zamanlarda baba evinden gelin olup giden bir gen kız varmış.Bu genç kızın güzelliği dillere destanmış.Çok fakirlermiş anasının sac üzerinde pişirip sattığı ekmeklerle geçinirlermiş.Çok ta isteyeni varmış bu kızın.Gel zaman git zaman bu kız gelin olup evden ayrılmış.Ayrılmış ayrılmasına ama bu ayrılma gönülsüzce olmuş.Anası ile tartışan kız evde ne kadar eşya varsa yanında götürmeye kalkmış ta ki anasının ekmek pişirerek sattığı üzerine sac konulan sac ayağına (üç ayak da denir) kadar.Gelin alayı bu eşyalarla birlikte gelini almış ve ana evinden ayrılmış.

   Kızın anası kızının bu davranışına çok kızmış ve arkasından beddua etmeye başlamış(Taş ol taş,Allah seni taş yapsın ,Taş olasın) Gelin bu günkü gelin kayası denilen yerden geçerken taş kesilmiş.Bu kayaya uzaktan bakıldığında duvaklı bir gelini alt kısmında ise sac ayağını andıran yapıyı görmek mümkündür.

ÖNEMLİ TEPELER VE RAKIMLARI:   Kestaneyokuşu Tepesi:992m ,Kütüklük Tepesi :829m ,Töngelci Evliyası Tepesi :914,Taşoluk Tepesi :662m,  Tekmezar Tepesi :994m , Hacı Mahmut Tepesi :717m , Yaz Tepe : 591m ,Cami Tepesi :521m,Kara Tepe :562m , Beş kibar Tepesi :1000m , Melemes Tepesi :600m dir.

ULAŞIM

   İlçemiz sahile 18 km mesafededir.Fatsa ilçesinin ordu istikametinden ayrılan  kara yolu vasıtası ile kuzeyden ulaşmak mümkündür. Güneyden ise bu yolun devamı olan ve sivas ve Erzincan illerine kadar uzanan kara yolu vasıtası ile ulaşılabilmektedir.   İlçemizin İl merkezine olan uzaklığı 59km dir.Çamaş-Fatsa 18km,Çamaş-Gürgentepe22km,Çamaş-Çatalpınar 10km dir.